του Μίλτου Καμπουρίδη | Φωτογραφίες: Μαρίνα Βερνίκου
Με τη Μαρίνα Βερνίκου έχουμε ταξιδέψει σχεδόν σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης, αλλά το ταξίδι στον Βόρειο Πόλο είναι πραγματικά μοναδικό και ιδιαίτερο. Κατ’ αρχάς να σας πω ότι ο γεωγραφικός Βόρειος Πόλος είναι το βορειότερο σημείο του πλανήτη μας και ορίζεται ως το σημείο που ο άξονας περιστροφής της Γης τέμνει την επιφάνεια της στο Βόρειο Ημισφαίριο και είναι το σημείο που ορίζει το γεωδαιτικό πλάτος 90° Β. Λόγω έλλειψης χρόνου διαλέξαμε τον πιο σύντομο τρόπο πρόσβασης. Τον προσφέρει η ρώσικη υπηρεσία εξερεύνησης του Βόρειου Πόλου με έδρα το Barneo, μια βάση που στήνεται πάνω στον Αρκτικό πάγο κάθε Απρίλη μόνο για μερικές εβδομάδες, 1 μοίρα περίπου νοτιότερα του Βορείου Πόλου. Επειδή ο Αρκτικός πάγος μετακινείται, η βάση αυτή ταξιδεύει με μέση ταχύτητα αρκετές εκατοντάδες μέτρα την ώρα.
Η αεροπορική πρόσβαση στο Barneo γίνεται από το Longyearbyen, την πρωτεύουσα του αρχιπελάγους Svalbard, που βρίσκεται σε πλάτος 78° Β, έχει 2.500 κατοίκους και θεωρείται το βορειότερο μέρος του πλανήτη που έχει μόνιμους κατοίκους. Η παραμονή μας στο ολόλευκο και παγωμένο Svalbard -ένας από μόνος του πολύ ενδιαφέρων τουριστικός προορισμός- περιλάμβανε μεταξύ άλλων εξερεύνηση με παγοθραυστικό, snowmobiles, επίσκεψη στο Global Seed Vault και στα ορυχεία άνθρακα.
Το αεροπλάνο που μπορεί να κάνει την πτήση διάρκειας 2μιση ωρών μέχρι τη ρωσική βάση και να προσγειωθεί στον πάγο είναι το Antonov 74, που είναι κατασκευασμένο για ακραίες αποστολές. Επειδή οι καιρικές συνθήκες είναι απρόβλεπτες, η πτήση αυτή μπορεί να αναβληθεί για μέρες. Ήμασταν τυχεροί όμως και δεν χρειάστηκε να περιμένουμε πάνω από 14 ώρες. Ταξιδέψαμε μεσάνυχτα της Ανάστασης και είχαμε έναν καταπληκτικό καιρό, με αποτέλεσμα να θαυμάσουμε το αρκτικό τοπίο από ψηλά, αφού το φως ήταν άπλετο. Κοντά στο Βόρειο Πόλο ο ήλιος ανατέλλει στις 21 Μαρτίου και δύει στις 21 Σεπτεμβρίου.
Η βάση Barneo διαθέτει θερμαινόμενες σκηνές για διαμονή, για επιστημονικά πειράματα και φαγητό. Αφού μας έγινε η σχετική ενημέρωση για τη βάση, ξεκουραστήκαμε για λίγο προσμένοντας την αναχώρησή μας για το σημείο 90° Β. Για τη μετάβασή μας εκεί επιβιβαστήκαμε σε ένα εξερευνητικό ρωσικό ελικόπτερο Mi-8, το οποίο μπορεί να μεταφέρει μέχρι 20 επιβάτες.
Μετά από πτήση 40 λεπτών, προσγειωθήκαμε σε κοντινή απόσταση από το σημείο 90° Β. Χρησιμοποιώντας GPS περπατήσαμε και το βρήκαμε. Εφόσον ο πάγος κινείται, ο Βόρειος Πόλος δεν είναι κάποιο σταθερό σημείο. Γι’ αυτό και δεν υπάρχει μια ταμπέλα που να λέει “Βόρειος Πόλος”, όπως υπάρχει στο Νότιο Πόλο.
Με το που βρήκαμε το σημείο 90° Β, στήσαμε εκεί έναν ιστό με τις σημαίες Ελλάδας, Κύπρου, Dolphin Capital και Creaid. Αυτή ήταν η στιγμή που ονειρευόμασταν εδώ και τέσσερα χρόνια, από τότε που γνωρίσαμε τον Andrew Regan στο Amanzoe, έναν εξερευνητή που έχει πάει εκεί επανειλημμένα και μας έφερε σε επαφή με την ρωσική αυτή αποστολή.
Η επόμενη ενέργεια ήταν να περπατήσω γύρω από τον ιστό μας, κάνοντας έτσι σε μερικά δευτερόλεπτα τον γύρο του κόσμου και όλων των ζωνών της ώρας, αφού εκεί συναντιούνται όλοι οι μεσημβρινοί και όλες οι ωριαίες άτρακτοι της Γης.
Η μία ώρα αναμονής εκεί δεν ήταν αρκετή για να χορτάσουμε το θέαμα ενός άπειρου επίπεδου λευκού τοπίου, όπου κάθε κατεύθυνση ήταν νότια. Η έλλειψη σημείου αναφοράς και η απουσία κινητής τηλεφωνίας μας δημιούργησαν την αίσθηση του υπερφυσικού και σε συνδυασμό με τον ενθουσιασμό μας ανέβαζαν την αδρεναλίνη μας στα ύψη και μας έκαναν να αδιαφορούμε για το γεγονός ότι η θερμοκρασία ήταν -20°C.
Η ώρα Ελλάδος ήταν 2 το μεσημέρι της Κυριακής του Πάσχα 16 Απριλίου του 2017 και η μόνη επίγεια σκέψη που μπορέσαμε να κάνουμε ήταν να επικοινωνήσουμε μέσω δορυφορικού τηλεφώνου με τα παιδιά μας στη Σίφνο, που αγωνιούσαν αν θα τα καταφέρουμε.
Εκτός από τα “Χρόνια Πολλά”, τους ευχηθήκαμε μια μέρα να μπορέσουν να πάνε και αυτά στην κορυφή της Γης. Ελπίζουμε μέχρι τότε η υπερθέρμανση του πλανήτη, με όλες τις δυσμενείς επιπτώσεις στο κλίμα και στο περιβάλλον, να μην έχει οδηγήσει στο λιώσιμου του Αρκτικού πάγου, ώστε να μπορέσουν να δουν και να νιώσουν ό,τι ακριβώς είδαμε και νιώσαμε εμείς.