Επενδυτικά σχέδια για την ανάπτυξη σειράς σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων, συνολικού ύψους 3,2 δισ. ευρώ, δρομολογούνται αυτή την περίοδο στο σύνολο της χώρας. Στην πλειονότητά τους πρόκειται για σχέδια που χρονολογούνται ακόμα και από τα χρόνια που προηγήθηκαν της οικονομικής κρίσης και τα οποία σήμερα έχουν αναβιώσει, καθώς η οικονομία της χώρας μοιάζει να επιστρέφει σε αναπτυξιακή τροχιά. Ανεξάρτητα βέβαια από την κρίση και με δεδομένο ότι τα περισσότερα από τα εν λόγω καταλύματα απευθύνονται σε ένα διεθνές κοινό υψηλής οικονομικής επιφάνειας, οι επενδύσεις αυτές θα μπορούσαν να έχουν ήδη ολοκληρωθεί, προσφέροντας σημαντική ώθηση στην ανάπτυξη της οικονομίας. Ωστόσο, οι γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και η αναποτελεσματική, όπως αποδεικνύεται στην πράξη, λειτουργία των νέων «εργαλείων» που θεσπίστηκαν, όπως για παράδειγμα ο νόμος περί fast-track, ή τα ΕΣΧΑΣΕ (Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων), έχουν οδηγήσει σε πολυετείς καθυστερήσεις.
Χαρακτηριστικό το παράδειγμα του μεγαλύτερου επενδυτικού έργου Atalanti Hills, ύψους 1,5 δισ. ευρώ, το οποίο επιδιώκει να αναπτύξει σε έκταση 12.500 στρεμμάτων από τα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας, η εταιρεία Λοκρός ΕΠΕ. Πρόκειται για «όχημα» που λειτουργεί για λογαριασμό των βρετανικών συμφερόντων επενδυτικών ομίλων Europa Capital και Prufrock Investments. H Europa Capital αποτελεί μέλος του Rockefeller Group, το οποίο ανήκει στη Mitsubishi Estate Co, η οποία είναι μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες ανάπτυξης ακινήτων στην Iαπωνία, με αντικείμενο τη διαχείριση ακίνητης περιουσίας και τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό έργων real estate. Παρότι η πολεοδόμηση της έκτασης έχει ολοκληρωθεί και το σχετικό Προεδρικό Διάταγμα δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ ήδη από τον προηγούμενο Ιανουάριο, εξακολουθεί να παρατηρείται αδράνεια των δημόσιων υπηρεσιών στη δρομολόγηση των επόμενων βημάτων, προκειμένου να εκδοθεί και η οικοδομική άδεια, με αποτέλεσμα να έχει αρχίσει να δημιουργείται έντονη δυσφορία μεταξύ των επενδυτών, σε σημείο που να τίθεται εν αμφιβόλω ακόμα και η ίδια η επένδυση.
Η έκταση βρίσκεται στην περιοχή Εξαρχος του Δήμου Λοκρών Φθιώτιδας, περίπου 10 χιλιόμετρα από τη θάλασσα. Το επενδυτικό σχέδιο προβλέπει τη σταδιακή ανάπτυξη (σε διάφορες φάσεις) πεντάστερων ξενοδοχείων και κατοικιών, συνολικής δυναμικότητας 8.872 κλινών. Oι 2.990 κλίνες θα είναι στα ξενοδοχειακά συγκροτήματα και οι 5.882 κλίνες σε 3.306 τουριστικές επιπλωμένες κατοικίες, που μπορεί να πωληθούν ή να εκμισθωθούν. Με βάση τα μέχρι στιγμής δεδομένα, είναι πιθανή η έναρξη των εργασιών εντός του πρώτου εξαμήνου του 2020.
Αντιθέτως, εγγύτερα προς την κατασκευή τους, πιθανότατα τις αμέσως προσεχείς εβδομάδες, βρίσκονται δύο επενδύσεις στη Δυτική Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Κέρκυρα (Κασσιόπη) και στον Σκορπιό. Στην πρώτη περίπτωση φαίνεται πως ολοκληρώνεται η επταετής «περιπέτεια» της αμερικανικής NCH Capital, η οποία επικράτησε στον διαγωνισμό του ΤΑΙΠΕΔ (το 2012) για την τουριστική ανάπτυξη έκτασης 490 στρεμμάτων. Σε πρώτη φάση προβλέπεται η κατασκευή ενός ξενοδοχείου πέντε αστέρων και δυναμικότητας 90 δωματίων και 180 κλινών. Παράλληλα με τις 76 σουίτες θα κατασκευαστούν και 21 ανεξάρτητες κατοικίες, σε συνεργασία με διεθνή ξενοδοχειακό όμιλο. Σε δεύτερη φάση θα αναπτυχθούν επιπλέον 19 βίλες, ενώ το τρίτο στάδιο της επένδυσης προβλέπει την κατασκευή μαρίνας ελλιμενισμού σκαφών αναψυχής με 57 θέσεις.
Αντίστοιχα, η ανακατασκευή του ιδιωτικού νησιού στον Σκορπιό από τον Ρώσο δισεκατομμυριούχο Ντμίτρι Ριμπολόβλεφ βρίσκεται στο τελικό στάδιο, καθώς πριν από λίγες ημέρες εγκρίθηκε και από το ΣτΕ η εν λόγω επένδυση των 165 εκατ. ευρώ, που προβλέπει την ανάπτυξη νέων τουριστικών υποδομών πολυτελείας.
Τα έργα της Dolphin και η συνεργασία με Grivalia Hospitality
Εντός του 2019 και με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2021 αναμένεται να λειτουργήσει και τα δύο νέα σύνθετα τουριστικά καταλύματα που δρομολογεί η Dolphin Capital Investors, του κ. Μίλτου Καμπουρίδη, στην Κοιλάδα Ερμιονίδας και στην Κέα. Σύμφωνα με την εταιρεία, στην περίπτωση της επένδυσης των 420 εκατ. ευρώ στην περιοχή της Κοιλάδας, εκκρεμεί μόνο η έκδοση της οικοδομικής άδειας από τη Γενική Διεύθυνση Στρατηγικών Επενδύσεων. Εκεί, σε έκταση 2.100 στρεμμάτων, δρομολογείται η ανάπτυξη υπερπολυτελούς ξενοδοχειακής μονάδας, επιφάνειας της τάξεως των 30.000 τ.μ., όπως επίσης και 320 επαύλεων, 100 βιλών και 28 κατοικιών. Παράλληλα, θα δημιουργηθεί γήπεδο γκολφ 18 οπών. Με βάση το χωροταξικό που έχει εγκρίνει το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ), επιτρέπεται η ανοικοδόμηση 178.428 τ.μ. κατοικιών και 207.578 τ.μ. για τις λοιπές εγκαταστάσεις.
Υπενθυμίζεται ότι για το συγκεκριμένο θέρετρο υφίσταται και πρόσφατη συμφωνία ανάμεσα στην Dolphin και στην Grivalia Hospitality, την πλατφόρμα επενδύσεων της Grivalia Properties ΑΕΕΑΠ. Βάσει αυτής, η Grivalia θα αποκτήσει αντί ποσού 10 εκατ. ευρώ έκταση που περιλαμβάνει 20 προνομιακά οικόπεδα στο Kilada Hills. Σε αυτά, δρομολογείται η κατασκευή παραθεριστικών κατοικιών, αλλά κι εγκαταστάσεων για την αποκλειστική εξυπηρέτηση των πελατών και των ιδιοκτητών βιλών στο Amanzoe, το έτερο θέρετρο που έχει κατασκευάσει η Dolphin στην ευρύτερη περιοχή της Ερμιονίδας και το οποίο πωλήθηκε πριν από περίπου ένα χρόνο στην Grivalia Hospitality.
Αντίστοιχα, εντός του έτους αναμένεται να ξεκινήσει και η κατασκευή της έτερης σημαντικής επένδυσης της Dolphin στο νησί της Κέας. Ο λόγος, για το One&Only Kea Island, μια επένδυση της τάξεως των 150 εκατ. ευρώ, η οποία έχει συγκεντρώσει τις απαιτούμενες άδειες και αυτή την περίοδο ολοκληρώνεται ο σχετικός σχεδιασμός. Στόχος είναι το νέο συγκρότημα να είναι και αυτό λειτουργικό εντός του 2021. Στην Κέα θα αξιοποιηθεί μια παραθαλάσσια έκταση 640 στρεμμάτων στη δυτική πλευρά του νησιού, στη θέση Βρόσκοπος, για την ανάπτυξη μιας πολυτελούς ξενοδοχειακής μονάδας και συνοδευτικών τουριστικών κατοικιών. Για το συγκεκριμένο έργο, η Dolphin έχει έρθει σε συμφωνία με τον όμιλο Kerzner International Holdings Limited, ο οποίος θα πραγματοποιήσει την πρώτη του επένδυση στην Ευρώπη. Στους βασικούς μετόχους της Kerzner συγκαταλέγεται το Investment Corporation of Dubai (ICD), η Goldman Sachs και η Colony Capital. Βάσει του σχεδιασμού, ο κύριος όγκος του ξενοδοχείου των 75 πολυτελών δωματίων θα καταλαμβάνει 13.500 τ.μ., ενώ η συνολική δόμηση των 30 βιλών που θα δημιουργηθούν δεν θα ξεπερνάει τις 16.000 τ.μ. συνολικά. Παράλληλα, προβλέπονται η δημιουργία μαρίνας, γηπέδων τένις, σπα και κέντρου καταδυτικού τουρισμού.
Minoan Group και «Ικτίνος» σε αναζήτηση επενδυτών για δύο αναπτύξεις στην Κρήτη
Οπως είναι αναμενόμενο, σημαντικές επενδύσεις για την ανάπτυξη οργανωμένων θερέτρων δρομολογούνται και στην Κρήτη. Κατ’ αρχάς, ύστερα από προσπάθειες 25 ετών, η βρετανική Minoan Group Plc βρίσκεται στο τελικό στάδιο των αδειοδοτήσεων για την αξιοποίηση έκταση 25.000 στρεμμάτων στην περιοχή Κάβο Σίδερο στη Σητεία, ιδιοκτησίας του Κοινωφελούς Εκκλησιαστικού Ιδρύματος «Παναγία η Ακρωτηριανή». Αυτή την περίοδο, η Minoan βρίσκεται σε προχωρημένες συζητήσεις με ενδιαφερόμενους επενδυτές, με στόχο τη δημιουργία ενός νέου κοινοπρακτικού σχήματος, το οποίο θα αναλάβει την ανάπτυξη μιας από τις πέντε συνολικά ζώνες ξενοδοχείων κι εξοχικών βιλών που σχεδιάζονται.
Σύμφωνα με την πρόταση που βρίσκεται στο τραπέζι των συζητήσεων, η Minoan Group Plc θα εισφέρει μέρος της έκτασης στο νέο αυτό σχήμα, ενώ ο ενδιαφερόμενος επενδυτής θα αναλάβει τη χρηματοδότηση και την ανάπτυξη του ακινήτου, ενώ θα μπορεί να επιλέξει και τον διεθνή ξενοδοχειακό όμιλο, που θα διαχειριστεί τα ακίνητα που θα κατασκευαστούν. Αν το σχέδιο αυτό ευοδωθεί, θα υπάρξει επιτάχυνση των διαδικασιών για την έκδοση των απαιτούμενων οικοδομικών αδειών. Υπενθυμίζεται ότι το σχέδιο που έχει εγκριθεί από το ΣτΕ προβλέπει την ανέγερση περίπου 108.000 τ.μ., κυρίως ξενοδοχείων και πολυτελών εξοχικών κατοικιών, επιφάνεια που δεν ξεπερνάει το 0,5% της συνολικής έκτασης. Η συνολική δυναμικότητα θα ανέρχεται σε 1.936 κλίνες, ενώ στην έκταση θα δημιουργηθεί και γήπεδο γκολφ 18 οπών. Το σχέδιο προβλέπει τη δημιουργία 1.200 νέων θέσεων εργασίας, ενώ το ύψος της επένδυσης προβλέπεται να αγγίξει τα 270 εκατ. ευρώ.
Σε αναζήτηση στρατηγικού επενδυτή βρίσκεται και η «Ικτίνος», αναφορικά με την ανάπτυξη ακόμα μιας έκτασης, 2.800 στρεμμάτων, επίσης στη Σητεία της Κρήτης. Πριν από ένα χρόνο, η εισηγμένη εξαγόρασε, αντί 14 εκατ. ευρώ, το ποσοστό 79,65% που κατείχε η Dolphin στη Latirus Ltd, ιδιοκτήτρια της έκτασης, και είναι πλέον κάτοχος του 100% του ακινήτου. Εκτός από την ανάπτυξη ξενοδοχείου πέντε αστέρων, το επενδυτικό σχέδιο, το οποίο χρονολογείται από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, προβλέπει την ανάπτυξη δύο οικιστικών περιοχών (ΠΕΡΠΟ), όπου θα ανεγερθούν περίπου 300 εξοχικές κατοικίες (μεζονέτες), συνεδριακό κέντρο χωρητικότητας 200 ατόμων, κέντρο θαλασσοθεραπείας και μαρίνα με δυνατότητα ελλιμενισμού 85 σκαφών. Στη δεύτερη φάση του έργου προβλέπεται η κατασκευή γηπέδου γκολφ 18 οπών και ακόμα ενός τουριστικού οικισμού 500 κατοικιών. Το συνολικό ύψος της επένδυσης εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 150 εκατ. ευρώ.
Αλλη μία σημαντική επένδυση στην Κρήτη, και συγκεκριμένα στην περιοχή της Ελούντας, δρομολογείται από τη Mirum Hellas, συμφερόντων του Ρώσου επενδυτή Βιτάλι Μπορίσοφ. Πρόκειται για επένδυση 450 εκατ. ευρώ, που αφορά την ανάπτυξη 1.200 στρεμμάτων. Το Elounda Hills, όπως θα ονομάζεται, έλαβε πρόσφατα την έγκριση του Περιφερειακού Συμβουλίου Κρήτης για την εκπόνηση στρατηγικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Αφού αυτή εγκριθεί, θα ακολουθήσει η σύνταξη και έγκριση του απαιτούμενου ΕΣΧΑΣΕ. Στόχος είναι τα έργα να έχουν ξεκινήσει μέχρι το 2020.
Η επένδυση περιλαμβάνει 5άστερα ξενοδοχειακά συγκροτήματα, τουλάχιστον 340 πολυτελείς κατοικίες, μαρίνα δυναμικότητας 200 θέσεων, μικρό εμπορικό κέντρο και αθλητικές εγκαταστάσεις. Μέχρι σήμερα, έχουν δαπανηθεί περί τα 70 εκατ. ευρώ για την απόκτηση δεκάδων οικοπέδων, διαμορφώνοντας μια ενιαία παραθαλάσσια έκταση 1.000 στρεμμάτων.
Εκτός από το ξενοδοχείο, στον πυρήνα της ανάπτυξης θα βρίσκονται και τουριστικές κατοικίες, οι οποίες θα πωλούνται σε τιμές από 250.000 ευρώ μέχρι 2 εκατ. ευρώ. Συνολικά, η επένδυση θα χαρακτηρίζεται από τη φιλικότητά της προς το περιβάλλον, δεδομένου ότι η κάλυψη της έκτασης θα περιορίζεται σε μόλις 0,2% του συνόλου του ακινήτου, το οποίο μεταφράζεται σε μόλις 130.000-140.000 τ.μ. ανωδομής.
Στη Μύκονο
Η Μύκονος δεν θα μπορούσε να απουσιάζει από τις νέες επενδύσεις για την ανάπτυξη θερέτρων. Αυτή την περίοδο η Intradevelopment, θυγατρική του ομίλου Intracom Holdings, προχωρεί το σχέδιο των 80 εκατ. ευρώ για την ανάπτυξη έκτασης 100 στρεμμάτων στην περιοχή Καλό Λιβάδι, σε συνεργασία με τη βρετανική L&R (London & Regional).
Οι Αραβες
Ακόμα ένα θέρετρο στο Νησί των Ανέμων είναι το The Mykonos Project, προϋπολογισμού 51 εκατ. ευρώ, από την ACG Equity Partners, το αραβικό επενδυτικό σχήμα που εξαγόρασε και τον Αστέρα Βουλιαγμένης. Το εν λόγω σχέδιο εγκρίθηκε από την πρόσφατη διυπουργική επιτροπή στρατηγικών επενδύσεων. Περιλαμβάνει την ανάπτυξη δύο ξενοδοχειακών μονάδων και καταφυγίου σκαφών.
Η Maris Hotels
Eνα βήμα παραπάνω έγινε πρόσφατα, αναφορικά με την ανάπτυξη του Cape Tholos Luxury Resort του ομίλου Maris Hotels, των εταιρειών Μεταξά, καθώς εγκρίθηκε το ΕΣΧΑΣΕ για το έργο των 150 εκατ. ευρώ στο Λασίθι της Κρήτης. Η επένδυση προβλέπει την κατασκευή δύο ξενοδοχείων κι ενός τουριστικού χωριού σε έκταση 1.200 στρεμμάτων.