της Γαλάτειας Λασκαράκη
Όλοι θυμούνται εκείνον τον τριήμερο γάμο-υπερπαραγωγή στη Σίφνο, με καλεσμένους τον πληθυσμό μιας μικρής κωμόπολης, μπουγελώματα by the pool και σφηνάκια.
Εκείνη ήταν η Μαρίνα Βερνίκου, κληρονόμος, ιστιοπλόος και it girl της κοσμικής Αθήνας. Εκείνος ήταν… Αλήθεια, ποιος ήταν; Το 2005, η πιο μακροσκελής απάντηση που μπορούσε να δώσει ο περισσότερος κόσμος στην ερώτηση “Ποιος είναι ο Μίλτος Καμπουρίδης” ήταν “Ένας Κύπριος επιχειρηματίας”. Δεν παίρνω όρκο για τους συναδέλφους στο οικονομικό ρεπορτάζ, αλλά υποψιάζομαι ότι ακόμα κι εκείνοι -που φυσικά δεν ήξεραν τη Μαρίνα από τη Vogue, αλλά επειδή είναι κόρη εφοπλιστή- μόλις τότε άρχισαν να ψαχουλεύουν τις πηγές τους για να μάθουν το παρελθόν αυτού του μελαχρινού συμπαθητικού και cool τύπου, ο οποίος ήταν κάπου μεταξύ Αμερικής και Λονδίνου και -για δες- δεν ανήκε στο παλιό χρήμα της Μεγαλονήσου.
Από τότε έχουν περάσει δυόμισι χρόνια και πια τον ξέρουν όλοι πολύ καλά. Το βράδυ της Δευτέρας, όπου ο Μίλτος Καμπουρίδης με έχει εμβολίσει ανάμεσα σε δυο meeting, πηγαίνω να τον συναντήσω με δυο δημοσιεύματα μεγάλου κυριακάτικου φύλλου στο χέρι. Θέλουν να κάνουν θόρυβο, τον λένε “Γιαπάκι του Σορος” και “Παίκτη” στο Χρηματιστήριο Γης. Σαν να ψάχνουν να βρουν πως έγινε και κάποιος με καταπληκτικές σπουδές και καλή προϋπηρεσία έκανε χρήματα στα 34 του. Αλλά όταν φτάνεις στη γυαλιστερή Dolphin Capital Investors στη Βουκουρεστίου, νιώθεις σαν να είσαι στου Tiffany’s όπου μόνο καλά πράγματα συμβαίνουν. Νεοϋορκέζικο ζεν, Γαϊτήδες στημένοι στην αίθουσα συσκέψεων και brainstorming εν κινήσει.
Αν τα μεταφράσουμε όλα αυτά σε νούμερα, έχουμε, μεταξύ άλλων, μια εταιρεία εισηγμένη στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου, με καθαρή εσωτερική αξία πάνω από 1,5 δισ. ευρώ, έχοντας συγκεντρώσει σε λιγότερο από δυο χρόνια 859 εκατ. σε ίδια κεφάλαια.
Βλέποντας μπροστά
Καθισμένος πίσω από το γραφείο του, ο Μίλτος Καμπουρίδης έχει το ένα μάτι σε εμένα και το άλλο στο laptop, όπου τα email φτάνουν ανά δέκα δευτερόλεπτα αναγγέλοντας τον εαυτό τους με ένα “μπλινκ”. “Αν ήμασταν στις ΗΠΑ, το ότι είμαι 30άρης δεν θα έκανε σε κανέναν μεγάλη εντύπωση”, χαμογελάει. “Απλώς η Ελλάδα είναι μια παραδοσιακή κοινωνία, όπου ο πλούτος και η επιτυχία είναι είτε κληρονομικά είτε κάτι που για να έρθει πρέπει πρώτα να περιμένεις τη σειρά σου υπομονετικά. Πιο εύκολα δέχονται την επιτυχία ενός Αμερικανού που έκανε το Google, ή το Myspace, παρά κάποιου Έλληνα. Υπάρχει και μια γενικότερη δυσπιστία απέναντι στον επιχειρηματία, στο ότι κάποιος που προτίμησε να επιστρέψει στην πατρίδα του μπορεί με συστηματική δουλειά και καλές ιδέες να πετύχει γρήγορα. Θα πουν “κάποια κομπίνα έχει κάνει, δε μπορεί”.
Τον ενοχλεί αυτό; “Το δικαιολογώ, γιατί λόγω της έλλειψης σωστού επιχειρηματικού κλίματος, πολλοί εδώ πλούτισαν είτε μέσω διαπλοκής με τον δημόσιο τομέα είτε από βραχυχρόνιες κερδοσκοπικές κινήσεις”. Έχει εκείνο τον χαρακτηριστικό, ακομπλεξάριστο τρόπο των Αμερικανών να μιλάει για το χρήμα:
“Τα λεφτά είναι ταμπού για τους Έλληνες. Ενώ στις Δυτικές χώρες η επαγγελματική και οικονομική επιτυχία επιβραβεύεται, στην Ελλάδα πολλές φορές ενοχλεί. Για να αποφύγουν λοιπόν τις αντιδράσεις, πολλοί έχουν μάθει παραδοσιακά να κρύβουν τα χρήματά τους”.
Εδώ πάντως δεν κρύβεται τίποτα. Θέλεις, δεν θέλεις. Οι τοίχοι είναι από γυαλί. Απέναντι στο βάθος, ο 35άχρονος Πιέρ Χαραλαμπίδης, συνιδρυτής και συνέταιρος της Dolphin, μπορεί να μας δει κι εμείς εκείνον. “Τρία πράγματα έμαθα από τον Τζορτζ Σόρος. Πρώτον, ότι όλα μπορείς να τα πετύχεις αν δουλεύεις σκληρά και με σύστημα. Δεύτερον, να προσπαθείς να βλέπεις τα macrotrends γύρω σου. Και τρίτον, η ομάδα σου να είναι φλατ, η ιεραρχία να μην εμποδίζει την επικοινωνία, να μην χρειάζεται ενδιάμεσος για να σου μιλήσει κάποιος. Είδες εδώ πως είμαστε. Διαφάνεια παντού, δεν κλείνω την πόρτα μου ποτέ, είναι ανοιχτή για όλους. Διαφάνεια επίσης και σε ότι κάνουμε, αφού διοικούμε δημόσια εταιρεία εισηγμένη στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου. Δουλεύουμε όπως μας έχουν διδάξει: με τον αγγλοσαξονικό τρόπο. (Η μητρική έδρα της Dolphin Capital Investors είναι στις Βρετανικές Παρθένες Νήσους, για να είναι επίσης ουδέτερη και διαφανής, επειδή η εταιρεία είναι επενδυτικό κεφάλαιο με μετόχους θεσμικούς επενδυτές από όλο τον κόσμο).
Σε απλά ελληνικά, macrotrend, είναι να έχεις αγοράσει σε εξευτελιστικές τιμές το μισό Γκάζι πριν από δέκα χρόνια και τώρα να χτίζεις loft που θα πουλάς 5.000 ευρώ το τετραγωνικό. Εννοώ, macrotrend είναι να βλέπεις την τάση πριν την πάρει μυρωδιά όλος ο ντουνιάς”. (Π.χ. αν οι παππούδες μας ήξεραν τι είναι το macrotrend, έπρεπε να έχουν αγοράσει οικοπεδα στη Γλυφάδα, όταν ήταν ψαροχώρι). Ένας τέτοιος συλλογισμός γέννησε τη Dolphin: Στην Ευρώπη, ο εύπορος πληθυσμός και οι συνταξιούχοι αυξάνονται, έρευνες δείχνουν ότι 10 εκατομμύρια Ευρωπαίοι θα ήθελαν να έχουν σπίτι στη Μύκονο. Στην Ισπανία και την Πορτογαλία πωλούνται πάνω από 100.000 παραθεριστικές κατοικίες το χρόνο, αλλά αυτές οι χώρες έχουν κορεστεί. Άρα στρέφεσαι αλλού. Στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, για παράδειγμα. Η ναυαρχίδα του ομίλου Dolphin Capital είναι από τους μεγαλύτερους ιδιοκτήτες παραθαλάσσιας γης σε Ελλάδα και Κύπρο, με επενδύσεις σε Τουρκία και Κροατία, μια υπολογίσιμη δύναμη από τη Λατινική Αμερική ως την Άπω Ανατολή, και έχιε βάλει στόχο να κάνει την Ελλάδα τουριστικό θαύμα της Ευρώπης, με μονάδες και υπηρεσίες σαν εκείνες που συναντάς στην Ταϊλάνδη, στο Μπαλί και στα Εμιράτα.
Πόσο ακόμα όμως μπορείς να χτίζεις στη Μύκονο και να μη μοιάσει με την Κυψέλη; “Το ποιοτικό χτίσιμο βελτιώνει το περιβάλλον, το κακόγουστο και άναρχο καταστρέφει. Όπως και να’χει, εμάς μας ενδιαφέρουν οι περιοχές που έχουν διατηρηθεί παραδοσιακές και δεν έχουν πνιγεί. Εδώ ο καθένας κόβει τέσσερα στρέμματα, χτίζει μια μεζονετούλα με το δικό του στυλ και η χώρα έχει καταστραφεί από ερασιτέχνες developers. Εμείς δουλεύουμε με απόλυτο σεβασμό στο περιβάλλον, με ήπιους όρους δόμησης, με σύγχρονο master planning και αρχιτεκτονικό σχεδιασμό. Βοηθάμε στην αναβάθμιση των γύρων περιοχών. Αν τα μεγάλα αυτά τμήματα της γης αναπτυχθούν σωστά και στρατηγικά, θα σώσουν τις ακτές από τα παράνομα κτίρια, τα θέρετρα θα αποτελούν μόνιμη πηγή εσόδων για τις τοπικές κοινωνίες και φόρων για το κράτος, ενώ χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας θα δημιουργηθούν και κατά τη διάρκεια των έργων και κατά τη λειτουργία τους”. Μιλάμε για 12μηνο τουρισμό, με spa και golf resorts, μιλάμε για αρχιτέκτονες ξενοδοχείων σαν τον Ζαν Μισέλ Γκάτι και τον Εντ Τατλ, μιλάμε για Aman Resorts, Oberoi, St Regis…
Η τελευταία αγορά της Dolphin είναι 8.000 στρέμματα με 9 χιλιόμετρα παραλίας, στη Δομινικανή Δημοκρατία, στην Καραϊβική.
Τα νέα του περασμένου εξαμήνου είναι μια καλή αφορμή για πάρτι στο γραφείο: Η Dolphin είναι η μία από τις τρεις υποψήφιες για τον τίτλο της International Company of the Year του Χρηματιστηρίου του Λονδίνου – ανάμεσα σε 1.700 εταιρείες. Η Property Week Academy, κάτι σαν την Ακαδημία των Όσκαρ για τα ακίνητα, τοποθέτησε τον Μίλτο στους φιναλίστ για το βραβείο του Property Newcomer, και την Dolphin για το International Achievements of the Year, σε μια τελετή που θα γίνει στις 2 Απριλίου. Στο site του περιοδικού Property Week (ένα από τα πιο έγκυρα του είδους του στην Ευρώπη), ο Μίλτος βρίσκεται εντός στη λίστα με τους πιο ανερχόμενους real estate επαγγελματίες κάτω των 35 ετών στον κόσμο, τρεις θέσεις πάνω από την Ιβάνκα Τραμπ.
Business και γλυκιά ζωή
Ο Μίλτος Καμπουρίδης δεν ήθελε πάντα να γίνει επιχειρηματίας του Real Estate. Ήθελε να γίνει ο Τζον Νας. Παιδί-θαύμα της Κύπρου στα Μαθηματικά, έλυνε εξισώσεις για παιχνίδι, συμμετείχε δύο φορές στη Διεθνή Ολυμπιάδα Μαθηματικών και μία φορά στη Βαλκανιάδα όπου κέρδισε το χάλκινο μετάλλιο. “Όταν οι συγγενείς και οι δάσκαλοι με ρωτούσαν τι θέλω να γίνω όταν μεγαλώσω, από πέντε ετών απαντούσα “θα πάω στο MIT”. Το είχα κολλήσει από τον πατέρα μου που ήταν μηχανικός”. Και πήγε. Το αποτέλεσμα ήταν τρία πτυχία με υποτροφία: Bachelors σε Μαθηματικά, Bachelors και Masters σε Μηχανολογία. Το δυσκολότερο Πανεπιστήμιο του κόσμου, που οι απόφοιτοί του γίνονται νομπελίστες, ήταν dream come true. Ήταν όμως και ένα χρήσιμο reality check. “Η Βοστόνη με έμαθε να σκέφτομαι μεθοδικά και γρήγορα, αλλά να είμαι και ταπεινός. Πήγα με αέρα ότι είμαι ο καλύτερος και ξαφνικά βρέθηκα να συναγωνίζομαι τα μεγαλύτερα μυαλά του πλανήτη. Ξέχασα μια και καλή το παιδικό μου όνειρο να γίνω επιστήμονας – θα το έκανα μόνο αν ήμουν κορυφή”. Κάπως έτσι, με διαβατήριο το χαρτί που γράφει ΜΙΤ, διαβαίνει τη βαριά πόρτα της Goldman Sachs, όπου ευδοκιμούν μόνο προνομιούχοι Εβραίοι, και γίνεται ο πρώτος Έλληνας που προσλαμβάνεται στο ελιτιστικό τμήμα του Merchant banking. Επενδύει κεφάλαια της τράπεζας στο Real Estate. Το 1998, σε τελετή στη Νέα Υόρκη, του απονέμεται απλό τον Χένρι Πόλσον, τότε διευθύνοντα σύμβουλο της Goldman Sachs, τώρα υπουργό Οικονομίας των ΗΠΑ, το “Παγκόσμιο Βραβείο Καινοτομίας” που δίνει η τράπεζα κάθε δύο χρόνια στους καλύτερους τραπεζίτες. Το 1999 ο Τζορτζ Σόρος τον φωνάζει, μαζί με τρεις ακόμη συναδέλφους του, να ιδρύσουν την Soros Real Estate Partners. Είναι μόλις 27 ετών.
Γνωρίζει τη Μαρίνα Βερνίκου σε ένα από τα επαγγελματικά ταξίδια του στην Ελλάδα, μέσω μιας κοινής φίλης. Της κάνει πρόταση γάμου με large χολιγουντιανό στυλ: “Μου είχε πει ότι, ενώ έχει γυρίσει όλο τον κόσμο, στη Σαντορίνη θα πήγαινε μόνο με τον άντρα που θα παντρευτεί. Μια μέρα στο ελικόπτερο, λοιπόν, ενώ πετούσαμε κοντά στη Σαντορίνη, της δίνω το δαχτυλίδι και τη ρωτάω αν θέλει να προσγειωθούμε εκεί”. Για μήνα του μέλιτος πηγαίνουν στο Νεπάλ, το Θιβέτ και το Μπουτάν και ανεβαίνουν στο Base Camp του Έβερεστ. Το κορίτσι των πάρτι γυρίζει ευχαρίστως σπίτι με αυτό τον ήρεμο και συστηματικό άντρα, και από αμαζόνα γίνεται μητέρα. Λίγο καιρό αργότερα, ο Μίλτος μαζί με τον πατέρα του παραδίδουν τη μικρότερη αδελφή του, Κάλλια, στην εκκλησία, στο γιο της Ντόρας Μπακογιάννη, Κώστα. Στην κεντροαριστερή παράδοση των Βερνίκων (ο παππούς είχε διατελέσει και υπουργός επί γέρου Γεωργίου Παπανδρέου), προστίθεται τώρα και η Μητσοτακική συγγένεια.
Υμνεί τη σημασία του να έχεις μια ευτυχισμένη οικογένεια – ως προϋπόθεση για να παραμείνεις “κανονικός άνθρωπος και να ζήσεις μια ισορροπημένη ζωή”. Λίγο καιρό αφότου κάνουμε τη συνέντευξη, μαθαίνει ότι θα γίνει για δεύτερη φορά πατέρας, και αυτή τη φορά η Μαρίνα περιμένει γιο. Μιλάει επίσης συνέχεια για τη Μαρίνα και για όσα κάνουν μαζί: τα ψώνια, τα μακρινά ταξίδια, τα καλοκαίρια στα νησιά. Ζουν στο κέντρο. Μπορεί να πεταχτεί στο σπίτι για να δει τη μικρή. Όλο τον Αύγουστο την είχε δίπλα του στο σκάφος να παίζει όσο εκείνος δούλευε. Είναι ερωτευμένος με αυτές τις δύο γυναίκες. Ζει τη γλυκιά ζωή.
“Τα χρήματα δεν κάνουν τη ζωή καλύτερη, απλώς πιο εύκολη. Μπορούν να σου αγοράσουν όμορφα πράγματα, αλλά δεν μπορούν π.χ. να σε κάνουν καλόγουστο. Η αισθητική είναι και θέμα καλλιέργειας. Τη μαθαίνεις από τη δουλειά, από τους άλλους καλοντυμένους ανθρώπους, από την εμπειρία του εξωτερικού. Επειδή είμαι επιχειρηματίας, δεν σημαίνει ότι είμαι μονόχνοτος. Δεν διαβάζω μόνο τους financial times, διαβάζω και το GQ, διαβάζω και το STATUS”.